Nieuwjaarreceptie 2023 - ’t Johannietershuys - Helshoven

Op 13 januari 2023 werden we ontvangen in 't Johannietershuys te Helshoven voor de Nieuwjaarreceptie van onze vereniging. De avond zou naast een wijndegustatie met hapjes tevens een inleiding – of zou ik beter zeggen – cursus in de teelt van wijndruiven en alles wat daarbij komt kijken: van aanplant tot commercialisatie, behelzen.

Dat een gepassioneerde prof. bedrijfseconomie nl. Ghislain Houben van de UHasselt ons alle aspecten van de financiële repercussies van het produceren van wijn zou diets maken stond als een paal boven water en we zouden het geweten hebben.

Tijdens de inleiding kregen we een mousserende wijn te degusteren van Riesling en een jonge fruitige wijn van Sauvignon & muskaatdruif. Daarnaast was er een wijn met de erg agressieve naam “Hell’s Angel” maar dit bleek gewoon een verwijzing naar Helshoven en “angel”. Na een uiteenzetting over de historische achtergrond van de wijnbouw in onze contreien werd de toekomst van deze teelt onder de aandacht gebracht. Van Vlaamse overheidssteun tot voorlichting van het PCF waren aspecten die de wijnbouw een versnellende duw in de rug geven.
Zo zijn er nu een 250 officiële wijnbouwers in België die in totaal rond de 750 ha verbouwen. Dit komt gemiddeld neer op 3 ha per bedrijf. De meeste bedrijven hebben echter slechts 1 à 1,5 ha en worden in bijberoep gerund. 55% ligt in Vlaanderen en 45% in Wallonië. Dat prijzen zoals Clos d’Opleeuw van Peter Colemont aan 40 €/fles niet voor iedereen weggelegd zijn is niet onlogisch. Om leefbaar te zijn en tevens een concurrentiële prijs na te streven zou 10 à 15 ha een minimum zijn voor een hoofdberoep in deze tak van de landbouw. En dat de competitie op de markt tegen de bodemprijzen van internationaal aangeboden wijnen groot is is een open deur intrappen. Prof. Houben vertelde dat een productiekost van 10 € per fles mag gerekend worden voor een inlandse teelt. Hetgeen al snel resulteert in een prijs van 20 € in de winkel en zelfs tot 50 € in een restaurant. Het gemiddelde budget dat een Belg daarentegen spendeert aan een fles godendrank is 5,2 €  en de Nederlanders komen slechts aan 4,0 €. Als je dan weet dat een bepaalde groothandel buitenlandse wijnen in wrak aankoopt aan 0,6 €/liter en deze aanbiedt aan 5 à 6 € in de verkoop dan is het plaatje snel gemaakt.
Dit weerspiegelde zich in de Moezelstreek met een sterke daling van het aantal bedrijven. Ook verschuivingen in de aanplantregio’s liggen in het verschiet. Zo zouden mousserende wijnen meer noordelijk optimaal geteeld kunnen worden omwille van de aangename aciditeit zodat de hedendaagse hoofdteeltgebieden door de klimaatwijziging in verval gaan geraken. Toch zal de concurrentie groot blijven gezien de hogere opbrengst per ha van de zuidelijke regio’s. Ook moeten we in onze gebieden rekening houden met meer zogenoemde beurtjaren door vorst en niet optimale weersomstandigheden tijdens het teeltseizoen.

Tijdens de interessante uiteenzetting kregen we regelmatig van zoon Jeroen een presentatie van telkens een wijn van het assortiment met de nodige achtergrond aangaande ‘le cépage’, het ‘bouquet’, het ‘terroir’ en andere voor de ‘connaisseur’ met een neus voor wijn essentiële kenmerken voor de appreciatie van ‘un vin de qualité’. Maar dan in perfect Nederlands. Jeroen heeft een eigen wijnbedrijf ‘Jerom Winery’ en leerde het vak van vader Ghislain.
Het hele verhaal van Prof. Houben zou me te ver leiden voor dit verslag maar ik kan misschien nog melden dat het duo vader en zoon het pad van de innovatieve en in hun eigen woorden rebelse wijnbouwteelt nog verder zullen bewandelen. Zo werden ballonnetjes opgelaten in verband met nieuwe resistente rassen, gebruik van aangepaste gewasbescherming en uitbreiding van de hele ervaring rond wijnbouwteelt zoals plantages in een labyrint. Ook zou er onder impuls van Prof. Houben in 2024 een postgraduaat ‘Duurzame Wijnbouw in België” komen en droomde hij al van een Master in de Wijnbouw en spin off bedrijven voor ontwikkeling van ‘cool climate wijnrassen’.

De rest van het verhaal is een beetje in een nevel aan me voorbij gegaan. Ik was niet zo geneigd om bij het zgn. ‘goûter’ van menig glas, met klinkende namen als ‘Sweet Symphony tot Stierenbloed’, me op een ‘professionele’ wijze te ‘vomeren’ van het kostbare vocht.

Nadien werd er nog wat nagepraat en werden we nog steeds door een schare lieftallige serveuses op onze wenken bediend. Het was een gezellige en leerrijke nieuwjaarsviering. Onze voorzitter dankte Prof. Houben met een doos autochtone pralines. De traditionele fles wijn leek me ook niet dadelijk een goede keuze als afscheidsgeschenk…

Verslag Luc Martens

PS. Voor diegenen met een zekere argwaan ten aanzien van de hier vermelde informatie: nee, deze tekst is niet gegenereerd door Chat-GPT, maar zal voorzeker in de nabije toekomst in de datakrochten van deze AI-moloch verdwijnen.