Bezoek paardenkliniek Prof. Dr. Jan Spaas - 24 juni 2023

Op zaterdag 24 juni 2023 waren we te gast bij de paardenkliniek Via Nova van Prof. Dr. Jan Spaas, kleinzoon van confrater ir. Jan Spaas sr. De naam Via Nova was een verwijzing naar het inslaan van een nieuwe richting in behandeling van aandoeningen bij paarden. 

Het geïnvesteerde bedrag voor de hele site loopt op tot 6,5 miljoen euro. Het omvat stallen voor 45 paarden en de klinische afdeling is voorzien van de modernste infrastructuur zoals: MRI-scan, CT scan, operatiezalen (staande operaties en onder narcose), graspaddocks, stapmolen en uitgebreide faciliteiten voor orthopedisch onderzoek. De ‘patiënten’ – zoals de paarden worden benoemd – kunnen letterlijk vanuit alle plaatsen ter wereld worden ingevlogen; tevens is de spoeddienst 24 op 7 toegankelijk. Op dit ogenblik worden alleen al op de orthopedische afdeling 2500 paarden behandeld per jaar. Daarnaast zijn er nog tal van chirurgische ingrepen en medische beeldvormingsopdrachten.

Na de inleiding werden we rondgeleid op de verschillende afdelingen van de paardenkliniek. In één van de stallen stond een paard dat nog dezelfde dag een operatie had ondergaan door een specialist die was overgekomen uit het Verenigd Koninkrijk. In een volgende afdeling toonde Jan ons een cirkelvormige looppiste waar men de paarden kon observeren aangaande mogelijke botafwijkingen. Een specifiek lokaal was voorzien voor de tandheelkundige ingrepen. Paarden die niet voldoende uitloop op de weide hebben zullen regelmatig een ingreep aan de kiezen vereisen gezien deze het hele jaar doorgroeien. Bij het MRI-scan-lokaal werd aangeraden alle straling-opwekkende apparaten zoals gsm’s buiten te laten. Het radiologielokaal, waar nek- en rug afwijkingen worden onderzocht, was uitgerust met een beweegbare bron waardoor de paarden zich bij de scan niet dienden te verplaatsen. De CT-scan was een toestel dat ontwikkeld was in de VS en dat ingezet werd voor heup- en knieproblemen. Ook de farmacie bevatte een klein kapitaal aan medicatie die regelmatig rigoureus door de hiervoor verantwoordelijke inspecteurs word gecontroleerd op specifieke producten bijvoorbeeld aangaande verbruik van narcotica. De operatieruimte bevatte een CT-scan. Hier werden 10 à 15 paarden 5 dagen op 7 behandeld. Naast deze ruimte was een speciale recoveryroom met aangepaste vloer en wanden.

Na de rondleiding in het bedrijf kregen we een film over de door Prof. Jan Spaas ontwikkelde stamceltherapie voor de behandeling van kraakbeen- en peesweefselproblemen bij paarden.

Jan Spaas studeerde dierengeneeskunde, maar koos nadien voor een carrière als onderzoeker en ondernemer. Zijn doctoraat rond stamcelonderzoek resulteerde in 14 patentfamilies en 40 wetenschappelijke studies hieromtrent. In 2012 richtte hij samen met zijn echtgenote en dierenarts Sarah Broeckx het bedrijf Global Stem Cell Technology (GST) in Evergem op. Deze firma gooide in de wereld van (sport-)paarden hoge ogen met het eerste stamcelgeneesmiddel voor de behandeling van artrose bij paarden, gelanceerd in 2019 en toen een wereldprimeur in de dierengeneeskunde. Uit het bloed van gezonde paarden haalden Spaas en zijn team stamcellen die hij wist te ‘herprogrammeren’ zodat ze na injectie kraakbeen aanmaken en letsels herstellen. In 2020 kwam GST onder de vleugels van Boehringer Ingelheim, de nummer drie ter wereld in diergeneesmiddelen, terecht. In samenwerking met de Duitse farmareus werd in 2022 een tweede geneesmiddel gelanceerd, een medicijn voor de behandeling van peesletsels bij paarden. Jan Spaas stond voorts ook mee aan de wieg van paardenkliniek Via Nova in Bree, die uiteindelijk verkocht werd aan de Duitse groep Altano.

Sinds de overname van GST door Boehringer gaat het erg snel voor Jan Spaas. Sinds begin 2022 maakt hij deel uit van het innovatieteam van Boehringer Ingelheim in het Amerikaanse Athens, Georgia. Hij verhuisde daarom met zijn hele gezin naar de VS om er de ontwikkeling van diergeneesmiddelen te ondersteunen. Nu is hij aangesteld als het wereldwijd hoofd van de onderzoeksafdeling diergeneesmiddelen van de farmareus Boehringer in het Duitse Ingelheim am Rhein.

Na deze uiteenzetting kregen we een drankje en versnaperingen aangeboden en konden we nog een tijdje op de binnenkoer van het hoofdgebouw van gedachten wisselen. Afgesloten werd met de traditionele groepsfoto van een uitgebreid gezelschap enthousiaste en tevens, voor de niet-ingewijden, gefascineerde confraters en hun partners.
Wij danken hierbij Prof. Jan Spaas voor het interessante bezoek, zeker daar hij ons persoonlijk wilde begeleiden, hetgeen toch geen evidentie is gezien zijn uitgebreide professionele functies.

Verslag: Luc Martens