Bezoek Limburgs Landschap - 21 juni 2024

Op vrijdag 21 juni 2024 waren we te gast op kasteel Engelhof voor een voorstelling van de natuurvereniging Limburgs Landschap vzw. We werden ontvangen met een versnapering en een drankje tot de 26 ingeschreven leden zich hadden aangemeld.

Voorzitter Marc Stevens hield een korte inleiding waarin hij vertelde dat hij reeds van 14 jaar lid werd van de natuurvereniging De Wielewaal. En dat hij wijlen Pierrot Van Aelst opvolgde als voorzitter. Hij vernoemde nog enkele namen die hun stempel op de natuurbescherming hadden gedrukt zoals Pater Sangers en André Martens. Vervolgens gaf hij het woord aan directeur Dirk Ottenbourgs.
De vereniging zag het licht in 1971 door een eerste aankoop van grond in het Stamprooierbroek. Limburgs Landschap is één van de 3 erkende natuurbeheerders in Vlaanderen naast Natuurpunt en ANB. Het is van deze 3 de 2^e grootste in bezit van gronden. Het areaal omvat ongeveer 2800 ha. Dit komt neer op een oppervlakte van 1,3 à 1,4 % van het Limburgs grondgebied. Vorig jaar werd rond de 40 ha aangekocht maar sommige jaren loopt dat op tot 100 ha. Dit resulteert in 37 afzonderlijke gebieden met evenveel conservatoren. Hij vertelde dat het vinden van vrijwilligers en professionelen heel goed mee viel en dat deze laatste een opleiding dienen te volgens voor boswachter hetgeen een examen behelst en een inbreng van 2000 € die slechts terugbetaald wordt indien de kandidaat slaagt. Hij haalde een anekdote aan waar een persoon zijn werkstraf - opgelegd door het gerecht - zo geschikt vond dat deze definitief kon ingeschakeld worden.

Diensthoofd Frans Verstraeten presenteerde aansluitend het “wat, hoe en waarom” van Limburgs Landschap via Powerpoint dia’s. De doelstelling komt neer op ‘duurzaam behoud van karakteristieke landschappen en bijhorende natuur en erfgoed voor en door de bevolking met het oog op een leefbaar Limburg’. Dit wordt gerealiseerd via een 7-tal stappen: grond verwerven, toewijzen aan een gebied, opmaak/aanpassen van een beheerplan, inrichten van percelen en gebieden, regulier onderhoud, opvolgen en evaluatie en eventueel aanpassen van het beheerplan.
93% heeft een beheerplan, 1% is verpacht en 6% heeft geen beheerplan gezien het niet toegewezen is aan een gebied. Er volgde een gedetailleerde uitleg over het beheerplan dat tevens een 5-tal stappen behelsd. Hier wordt onderscheid gemaakt tussen: de verkenningsnota, inventarisatie, streefdoelen, beheermaatregelen en opvolging. Een totale uitleg zou te ver leiden voor deze tekst. Toch kan misschien nog gemeld worden dat bij de inventarisatie o.a. de biologische waarderingskaart wordt gehanteerd. Bij de opvolging gebruikt men het softwarepakket Dipla (https://www.dipla.be/). De functies van gebieden kunnen over drie terreinen worden opgedeeld: nl. ecologische, sociale en economische functie. Subsidies worden toegekend wanneer het beheerplan voldoet aan norm type 4, hetgeen de strengste norm is. 80% wordt gesubsidieerd en de rest is op te brengen door de vzw. De aangekochte gronden zijn hoofdzakelijk: bossen, moerassen, heide, open water, braakliggende percelen… De totale omzet was in 2023 om en bij de 2,5 miljoen euro en hiermee worden er een 30-tal medewerkers betaald.

Na de uiterst interessante presentatie ontspon zich een geanimeerde discussie met als voornaamste thema, hoe kon het nog anders met het aanwezige publiek, de zogenaamde ‘tegenstelling’ tussen landbouw en natuurbeheer. Hier passeerden onderwerpen als klimaatwijziging, overbevolking, duurzame productie, wereldhandel, subsidieregelingen, … de revue.

Voorzitter Piet bedankte het trio voor de bijzondere avond en (opmerking van schrijver artikel) het geduld voor het spervuur van vragen. Hij hoopte dat het geen probleem vormde dat het geschenk gedeeld kon worden.
Ook na dit dankwoord bleven nog heel wat collega’s nakaarten. Het was duidelijk een avond met een rijke inhoud voor debat.

Verslag: Luc Martens